Czym zajmuje się Product Owner i jaka jest jego rola w zespole?

Tomasz Sokołowski – Product Owner od 2019 roku, wcześniej Product Manager przez ponad 10 lat. W ITDS od 2022. Od wielu lat związany z branżą finansową, głównie w projektach z dziedziny bankowości detalicznej i elektronicznych kanałów dostępu do usług bankowych. Obecnie pracuje w banku HSBC, rozwijając centralną platformę dostarczającą dane klientów z wielu systemów bankowych.

W ostatnich latach coraz większą popularność zyskuje Scrum, czyli nowoczesna teoria wdrażania produktów i usług. Zakłada „zwinne” (ang. agile) podejście do zarządzania projektami. Metodologia ta obejmuje m.in. działania, narzędzia oraz role przypisywane poszczególnym osobom. W tym artykule wyjaśnię, czym zajmuje się Product Owner i jaka jest jego rola w zespole.

Kim jest Product Owner?

Product Owner (z ang. Właściciel Produktu) to jedna z ról wchodzących w skład zespołu pracującego w ramach metodyki Scrum. Początkowo wiązana głównie z branżą IT, obecnie często występuje także w zespołach czysto biznesowych. Definicja opisana w oficjalnym Scrum Guide (z ang. Przewodnik po Scrumie) podaje, że jest osobą reprezentującą klienta, której celem jest maksymalizacja wartości produktu. Osoba na tym stanowisku jest odpowiedzialna za zdefiniowanie wizji produktu i przekazanie jej członkom zespołu. Rolą Product Ownera jest także tworzenie i zarządzanie tzw. backlogiem produktu, czyli listą funkcjonalności, które są do wdrożenia w ramach projektu.

Właściciel Produktu nadaje kierunek pracy, ale nie ma zwierzchnictwa nad innymi członkami zespołu. Współpracuje z klientem, wszystkimi specjalistami zaangażowanymi w projekt oraz innymi interesariuszami. To właśnie Product Owner jest odpowiedzialny za dostarczenie przez zespół produktu, który spełnia oczekiwania biznesowe klienta.

Czym zajmuje się Product Owner?

Product Owner pracuje nad wizją produktu – musi dokładnie poznać oczekiwania biznesowe klienta i zrozumieć potrzeby użytkowników końcowych produktu. Wobec zespołu reprezentuje potrzeby klienta, dbając, aby dostarczać maksymalną wartość w jak najkrótszym czasie.
Product Owner zarządza backlogiem produktu, dba o zapełnienie go zadaniami dla zespołu. Priorytetyzuje te zadania tak, aby zespół mógł jak najszybciej wytworzyć wspomnianą wyżej maksymalną wartość.
Aby zapewnić najwyższą jakość dostarczanych efektów pracy zespołu, Product Owner definiuje kryteria akceptacji zadań oraz odbiera pracę wykonaną przez zespół, weryfikując, czy spełnia ona kryteria akceptacji.
Do zadań Product Ownera należy dbanie o to, by wszyscy interesariusze byli świadomi tego, nad czym pracuje zespół oraz jakie są wyniki tej pracy.

Jaka jest rola Product Ownera w zespole?

Product Owner nie jest kierownikiem/managerem zespołu ani nie nadzoruje jego pracy. Nie jest też odpowiedzialny za sprawną organizację działania zespołu zgodnie z metodologią Scrum (to zadanie Scrum Mastera).

Jaką więc rolę pełni w zespole?

Product Owner odpowiada za zapełnienie backlogu produktu zadaniami dla zespołu i nadaje im priorytety. Dzięki temu zespół może brać „na warsztat” najpilniejsze zadania i maksymalizować efekt dostarczany klientowi.
Reprezentuje także klienta i potrafi zarówno przekazać jego potrzeby jak i zweryfikować, czy wykonana praca faktycznie te potrzeby spełnia.
Product Owner pełni kluczową rolę w spotkaniach zespołu, takich jak refinement (z ang. doskonalenie backlogu), planowanie sprintu, przegląd sprintu czy demo.
Osoba pełniąca tę rolę jest w zespole ostatecznym autorytetem w kwestii oczekiwanego kształtu produktu – decyduje, jakie jego elementy zespół będzie rozwijać w pierwszej kolejności, a co otrzyma niższy priorytet.

Czego potrzebuje Product Owner?

Jeśli Właściciel Produktu ma być skuteczny i zdolny do osiągania satysfakcjonujących efektów, firma musi zapewnić mu odpowiednie warunki. Z reguły wymienia się cztery podstawowe elementy, które stanowią filary pracy Product Ownera. Są to:

• zaufanie – niezależność i pełne zawierzenie projektu pozwalają skutecznie zarządzać produktem,
• zespół – grupa specjalistów o odpowiednich kwalifikacjach i doświadczeniu, która jest niezbędna do zrealizowania założonych celów,
• budżet – pozwala prowadzić zaplanowane działania oraz podejmować odpowiedzialne decyzje,
• konkurencyjne wynagrodzenie – płaca stosowna do zakresu obowiązków oraz tego, jak bardzo jest to odpowiedzialne i wymagające stanowisko.

Jakie cechy powinien mieć dobry Product Owner?

Product Owner powinien być osobą o szczególnych predyspozycjach, posiadającą szereg kompetencji twardych i miękkich. Przede wszystkim musi doskonale rozumieć strategię firmy i potrafić w jej ramach kształtować wizję rozwoju produktu. Niezbędne są umiejętności związane z efektywną komunikacją w zespole i poza nim oraz z tzw. zarządzaniem interesariuszami. Bardzo ważna jest umiejętność szybkiego podejmowania decyzji, trafna ocena ryzyka czy wysoka odporność na stres. Powinien stanowić autorytet dla zespołu, dlatego dobrze by był opanowany oraz potrafić z wyprzedzeniem przewidzieć różne scenariusze.

Wśród głównych cech dobrego Właściciela Produktu zwykle wymienia się:

• odpowiednie kompetencje – gwarantują dobrą znajomość tematu i umożliwiają swobodną komunikację ze wszystkimi członkami zespołu, a także zarządem, klientami itp.,
• komunikatywność – umożliwia efektywną współpracę z zespołem i interesariuszami,
• charyzmatyczność – sprawia, że łatwiej potrafi przedstawić wizję projektu oraz zmotywować zespół nawet w obliczu ewentualnych trudności,
• decyzyjność – pozwala sprawnie podejmować odpowiednie działania, wdrażać zmiany, reagować na trudne sytuacje itp.,
• asertywność – pomaga jednoznacznie wyrażać swoją opinię i nie poddawać się naciskom z zewnątrz, jeśli mogłyby mieć negatywny wpływ na proces tworzenia produktu.

Product Owner to niezwykle wymagająca i odpowiedzialna pozycja. Osoby na tym stanowisku muszą posiadać nie tylko określone kompetencje i doświadczenie, ale też powinny mieć odpowiedni charakter oraz naturalne predyspozycje. To od nich w dużej mierze zależny jest sukces danego projektu, dlatego obsadzając tę rolę warto postawić na sprawdzonego, zaufanego specjalistę.