Jak wygląda rynek pracy w IT?

Monika Paradowska – od ponad 5 lat koncentruje się na branży IT, obecnie jako Senior Business Manager w ITDS. Absolwentka Wydziału Informatyki i Zarządzania na Politechnice Wrocławskiej oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Łącznie posiada ponad 18 lat doświadczenia w zarządzaniu relacjami z kluczowymi klientami. Aktualnie skupia się na potrzebach globalnych instytucji bankowych w obszarze rekrutacji i zarządzania projektami.

W ostatnich latach nietrudno zauważyć, że ze względu na duże zapotrzebowanie na specjalistów IT, reprezentanci tej branży mogą liczyć na wyjątkowo korzystne warunki zatrudnienia. Wiele młodych ludzi marzy o byciu programistą i kształci się w tym kierunku. Czy podaż pozwala jednak zaspokoić aktualne zapotrzebowanie na wykwalifikowanych specjalistów? W poniższym artykule omówię, jak wygląda rynek pracy w IT!

Jak wygląda polski rynek pracy IT?

Dynamiczny rozwój technologii sprawia, że obserwuje się rosnące zapotrzebowanie na specjalistów IT. Nie tylko duże korporacje, ale też średnie i mniejsze firmy korzystają z usług deweloperów, DevOpsów, informatyków, architektów, testerów, analityków itp.

Przez wiele lat popyt był tak duży, że doprowadził do powstania tzw. rynku pracownika. Zjawisko to można było zaobserwować nie tylko w naszym kraju, ale też w całej Europie oraz w wielu miejscach na świecie. Obecnie wiele mówi się o tym, że boom w branży IT zaczyna się kończyć, ale na pewno nie można jeszcze mówić o powrocie do realiów, które można określić mianem rynku pracodawcy.

Oferty pracy w branży IT nadal cechują się wysokimi stawkami wynagrodzeń, a do tego kandydaci mogą często liczyć na niezwykle korzystne warunki zatrudnienia, m.in. liczne benefity czy dodatki do szkoleń. Coraz więcej firm zapewnia również szeroką perspektywę rozwoju zawodowego oraz umożliwia szybkie pięcie się po szczeblach kariery. Specjaliści IT na różne sposoby są przekonywani do wzięcia udziału w rekrutacji.

Liczba ofert pracy dla przedstawicieli branży IT opublikowanych w 2022 roku przekroczyła 106 tys. W 2021 roku opublikowano ich łącznie ponad 75 tys. Mimo to, rynek pracy IT w Polsce nadal się nie nasycił. Z czego to wynika?

Jaka jest sytuacja specjalistów z branży IT w Polsce?

Obecnie ukończone studia informatyczne coraz rzadziej są warunkiem koniecznym otrzymania zatrudnienia. Niezmiennie pozostaje to wiarygodnym potwierdzeniem kompetencji Juniora wchodzącego dopiero na rynek pracy i zdobytego obycia w dziedzinie. Jednak już od wielu lat metodyka rekrutacji IT odbiega od tego ustandaryzowania. Nacisk kładziony jest przede wszystkim na praktyczne umiejętności oraz doświadczenie, a te w dużej mierze zdobywa się dzięki prywatnemu zaangażowaniu i indywidualnej nauce, której materiał wykracza poza program studiów. Uporządkowanie wiedzy i rozwój umożliwiają liczne bootcampy i kursy, które od przynajmniej dekady cieszą się zainteresowaniem. Wraz z zapotrzebowaniem na specjalistów IT pozostającym wciąż na wysokim poziomie, wpływają na dynamikę rynku IT w Polsce. Osoby poniżej 30. roku życia stanowią już połowę aktywnych pracowników, a to przekłada się na postępujące zmiany względem podejścia wewnątrz środowiska.

Dostęp do wiedzy jest o wiele łatwiejszy niż dawniej, ale mimo to nadal brakuje specjalistów. Chociaż aktualnie rekordowo duża liczba osób (44 tys.) rozpoczęła naukę informatyki na studiach I stopnia i jednolitych w roku akademickim 2022/2023, liczba ta nadal jest zbyt niska.

Zgodnie z szacunkami SoDA, Organizacji Pracodawców Usług IT, aktualnie w Polsce brakuje nawet 250–300 tysięcy programistów. Pod tym względem plasujemy się na szóstym miejscu w Europie – sytuacja wygląda lepiej w Holandii, Hiszpanii, Włoszech, Francji i Niemczech. Jeśli jednak weźmie się pod uwagę odsetek specjalistów z branży IT wśród ogółu pracowników, nasz kraj wypada dość niekorzystnie w porównaniu z innymi państwami członkowskimi. Wartość ta wynosi zaledwie 3,5%, czyli aż 1 punkt procentowy poniżej europejskiej średniej.

Dlaczego przedsiębiorcy nie mogą znaleźć odpowiednich pracowników w sektorze IT?

Istnieje kilka przyczyn aktualnego stanu rzeczy:

• nie wszyscy specjaliści IT posiadają wymagane kwalifikacje – branża IT dynamicznie się rozwija, dlatego najlepsi pracownicy powinni nieustannie dbać o to, by poszerzać swoją wiedzę i aktualizować posiadane umiejętności. Wielu kandydatom brakuje odpowiedniego doświadczenia, znajomości dodatkowych języków programowania itp.;
• coraz większą wagę przykłada się do tzw. kompetencji przyszłości – wiedzę i zdolności techniczne współcześnie da się zdobyć stosunkowo łatwo, ale nawet świetnie wykwalifikowani i doświadczeni programiści często mają kłopoty z kompetencjami miękkimi, m.in. komunikatywnością, kreatywnością czy dobrą organizacją czasu. Wbrew pozorom są one niezwykle przydatne w branży IT;
• najlepsi eksperci IT są pewni swoich wymagań – osoby zaliczane do idealnych kandydatów mają wysokie oczekiwania względem przyszłego pracodawcy. Nie wystarczą wysokie zarobki czy praca zdalna. Coraz częściej duże znaczenie mają m.in. elastyczne godziny pracy, dodatkowe benefity, dodatki do szkoleń i kursów;
• specjaliści IT znajdują zatrudnienie w zagranicznych firmach – średnie zarobki programistów np. w Niemczech czy Wielkiej Brytanii są zdecydowanie wyższe niż w Polsce. Ponieważ w przypadku branży IT jak najbardziej możliwa jest praca zdalna, wielu z naszych rodaków woli pracować dla zagranicznych pracodawców. Co więcej, według badań aż 56% Polaków w wieku 18-44 lat planuje albo bierze pod uwagę emigrację. Znalezienie zatrudnienia w zagranicznym przedsiębiorstwie to dobry wstęp.

Jacy specjaliści IT są najbardziej potrzebni?

Specjalista IT, który ma największe szanse na odniesienie sukcesu na rynku pracy, oprócz posiadania wspomnianych umiejętności technicznych i kompetencji miękkich, powinien przede wszystkim skupić się na rozwoju w  tych obszarach branży, w których występuje największe zapotrzebowanie na wyspecjalizowanych ekspertów.  W najbliższym czasie najprawdopodobniej wzrośnie rola takich specjalizacji, jak m.in. AI i ML (Machine Learning), analiza Big Data (w tym również Business Intelligence) oraz zagadnień dotyczących cyberbezpieczeństwa. Koncentracja na wąskim segmencie rynku i dodatkowo nieustanne poszerzanie wiedzy na temat konkretnych zagadnień, jak również umiejętność dzielenie się nią z resztą zespołu, mogą pomóc skrócić ścieżkę do wymarzonej (i dobrze opłacanej!) kariery.

Jak znajdować wykwalifikowanych specjalistów IT?

Już od przynajmniej 10 lat mamy do czynienia z rynkiem pracownika i wszystko wskazuje na to, że póki co stan ten nie będzie znacznie się zmieniał. Aktualnie można zaobserwować specyficzną sytuację na polskim rynku IT. Przedsiębiorcy chcą pracować z najlepszymi programistami, ale wiele kandydatów ma niewystarczające kompetencje lub oczekiwania wielu z nich przekraczają możliwości firmy w zakresie wynagrodzenia.

Współcześnie prowadzenie rekrutacji IT i weryfikacja kompetencji kandydatów stanowi ogromne wyzwanie, dlatego najrozsądniej jest zlecić ją firmie zewnętrznej. Outsourcing Inżynierów IT pozwala szybko znaleźć odpowiednich specjalistów, oszczędzając przy tym czas, wysiłek i pieniądze. W tym przypadku nie ponosi się kosztów zatrudnienia, zyskując dużą elastyczność projektową – można prościej stworzyć zespół o wymaganych kwalifikacjach, na warunkach korzystnych dla obu stron (np. bez konieczności zatrudniania pracowników na umowę o pracę), co pozwala jednocześnie angażować posiadane zasoby wewnętrzne do realizacji innych priorytetów. Firmy korzystające z outsourcingu mają także dostęp do najnowszych rozwiązań i wsparcie w zakresie starszych technologii w zasadzie od ręki, a proces rekrutacyjny jest znacznie szybszy i bardziej efektywny, ponieważ czuwają nad nim doświadczeni rekruterzy, korzystający z pokaźnej bazy dostępnych specjalistów. Zapewnia to ciągłość pracy i możliwość łatwego dostosowania do wymagań danego projektu, co przekłada się na jego efektywność.